Tranh Vũ Thái
Hoà
"Mắt xanh" và cái duyên văn học
Trên tay tôi là tập chân dung văn học thể hiện bằng thơ của nhà thơ - nhà giáo Trần Ngọc Hưởng: Tác phẩm "Mắt xanh", NXB Hội Nhà văn ấn hành tháng 9/2010. Sách dày 144 trang, viết về 26 gương mặt thơ, văn của dòng văn học đương đại Việt Nam.
Có thể là do ngẫu hứng, cũng có thể là do cái duyên tri ngộ hết sức
tình cờ hoặc đặc biệt mà nhà thơ chỉ chọn 26 ra chân dung, trong đó có
mình, với đôi dòng phác thảo về thân thế sự nghiệp cùng với một, hai bài
thơ khắc họa; trong đó liệt kê tên các tác phẩm của chân dung đã đề cập
- một việc làm không cũ, cũng không mới như đặc biệt. Bởi lẽ, qua cách
viết này, tác giả phải có một năng lực cảm thụ và khái quát cao cùng tài
thơ uyển chuyển, thấu lý đạt tình của mình - một công việc không phải
cây bút nào cũng có thể thể hiện được.
Chỉ với "Vài dòng..." ở trang 5, 6, 7 và 8, bạn đọc đã nắm bắt được
Trần Ngọc Hưởng là ai? Cuộc sống và duyên nợ văn chương thế nào? Một sự
PR rất khéo của chàng trai quê cù lao Lợi Quan thuộc huyện Tân Phú Đông,
tỉnh Tiền Giang, xuất thân từ gia đình bán tạp hóa nhỏ ở chợ huyện Gò
Công Tây. Nhờ cái gian "hàng xén" nhỏ ấy mà Trần Ngọc Hưởng làm quen
với các sách báo của Do Quang, Tân Việt, Bút Nghiên (Mỹ Tho). Lên thị xã
Gò Công rồi Sài Gòn trọ học, chàng thư sinh quê sông Tiền ấy may mắn
gặp gỡ các nhà văn Sơn Nam, nhà thơ Kiên Giang... càng nuôi cái mộng văn
chương, mang nó suốt hành trình về Long An dạy học từ năm 1972 và bây
giờ là giảng viên Khoa Ngữ văn của trường CĐSP Long An, hội viên Hội Nhà
văn Việt Nam.
Bạn đọc còn được biết "Mắt xanh" là tác phẩm thứ 9 của Trần
Ngọc Hưởng (không kể 8 luận đề và 3 tập thợ dịch được in, dùng cho công
tác giảng dạy), đủ biết anh miệt mài và mê đắm với văn chương chừng nào.
Tập "Mắt xanh" trọng tâm là chân dung văn học và cái cách anh
lựa chọn cũng không theo một quy luật nào: Người lâu nhất và xưa nhất là
Hồ Biểu Chánh; rồi Bình Nguyên Lộc, Hữu Loan, Phi Vân, Võ Hồng, Lý Văn
Sâm...; đến người mới như Phạm Công Trứ, Ánh Tuyết. Có người đã mất, có
người còn sống (Việt Chung Tử, Phạm Thiên Thư, Minh Đức Triều Tâm Ảnh,
Trần Anh Tài, Phạm Công Trứ, Ánh Tuyết...). Có người miền Tây (Hồ Biểu
Chánh, Phi Vân, Truy Phong); có người miền Đông (Lý Văn Sâm, Thẩm Thệ
Hà...); có người miền Trung, miền Bắc; có người tầm văn chương lan tỏa
cả nước; có người chỉ ở khu vực. Song với tấm lòng tri ngộ, trân
trọng..., Trần Ngọc Hưởng đều kỳ công có thơ cho chân dung ấy.
Ngoài những hình ảnh và bút tích của những chân dung mà Trần Ngọc
Hưởng đã "vẽ" bằng thơ, tạp sách còn có thêm những phụ lục khi nhà thơ
đến viếng mộ cụ Tú Xương hay bất chợt nhớ về Bích Khê, Thạch Lam, Nam
Cao... cũng bằng sự cảm nhận thâm trầm, hồn hậu của một tâm hồn nhà
giáo, không khoa trương, cường điệu, đi từ những tiếp xúc ban đầu với
tác phẩm, chiêm nghiệm và đồng điệu bằng trái tim đam mê văn học, để rồi
truyền dần sự đồng cảm ấy bằng những vần thơ ăm ắp nhân tình.
Trần Ngọc Hưởng vốn là nhà giáo, anh có thuận lợi trong việc nằm vững phương pháp tiếp cận tác giả, tác phẩm. Tập "Mắt xanh"
cũng có thể là một tập "tư liệu" ch những người muốn "truy cập" nhanh
các tác giả mà nhà thơ yêu mến và yêu thích. Không thể đói hỏi hơn ở
Trần Ngọc Hưởng là phải có tác giả này, tác giả kia, bởi vì một chữ
"tình" và chữ "duyên" trong tập sách mà Trần Ngọc Hưởng muốn gụi tặng.
Trần Hoàng Vy (Nguồn: Báo Ấp bắc)
